Otizm, doğuştan gelişen, beynin ve sinir sisteminin farklı yapısından ya da işleyişinden kaynaklandığı kabul edilen nörobiyolojik bir bozukluktur. Başkalarıyla etkileşimde bulunmayı engelleyen ve kişinin kendi iç dünyasıyla baş başa kalmasına yol açan otizm, genellikle 2 yaş civarında ortaya çıkarak, bireylerin sosyal iletişim, etkileşim ve davranışlarını olumsuz olarak etkilemektedir. Otizm genel olarak nörologların cerebral palsy dedikleri durumdan ayrılması gerekmektedir. Çünkü cerebral palsy, doğuştan itibaren var olan bir nöropsikiyatrik bozukluktur, halbuki otizmli çocuk doğduğunda normaldir. Daha sonra henüz bilmediğimiz sebeplerden ötürü, beyin degenerasyonu başlar. Otizm genel itibarla 2 yaş civarında ortaya çıkar. O zamana kadar tüm gelişimsel peryotları normal seyreden çocuk birden bozulmaya başlar ve aile de bunu bir süre sonra fark eder.

Son zamanlarda otizme neden olan faktörler arasında en çok aşılardan bahsedilmektedir. Özellikle kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşısı olarak bilinen KKK karma aşısının otizme sebep olduğu konusunda ciddi şüpheler vardır. Bizim tavsiyemiz bu üç aşının birlikte değil, birer ay ara ile tek tek yapılmasıdır.

Otistik bozukluğu olan çocuklarda üç temel belirti vardır. Bunlardan birincisi iletişim alanındadır. Yani konuşma, jest ve mimikler vb, araçlar ve etraf ile iletişimin olmaması veya çok kısıtlı ve sınırlı olmasıdır. Aileler çoğunlukla çocuklarını ”konuşmuyor” diye kulak-burun-boğaz hekimine veya çocuk hastalıkları hekimine götürürler. Daha sonra da, yapılan tetkiklerin normal çıkması ile  nörologlara ya da psikiyatristlerine giderler. İkinci bozulan alan ise çevre ve diğer insanlar ile etkileşim alanıdır. Yani çocuk başkaları ile duygularını, başarılarını, sevinçlerini paylaşmaz ve etrafındaki insanlar ile karşılıklı etkileşime girmek istemez. Zaten otizmin kelime anlamına uygun olarak ” kendi halinde, kendi kabuğunda” davranır. İnsanların duygusal değişiklikleri ve sinyalleri onları etkilemez veya çok sınırlı olarak etkileşim görülür. Yaşıtlarının yanına gitmez, onlar ile ilgilenmezler. Üçüncü temel bozulma alanı ise ısrarla tekrarlayan davranışlar ( dönme, sallanma, zıplama vb.) ve çok sınırlı olan ilgi alanıdır. Bu durumdaki bir çocuk çamaşır makinasının dönen merdanesi karşısında saatlerce oturup bakabilir veya bir arabanın tekerleğini saatlerce çevirebilir veya bir eşyanın parçası ile saatlerce oturup uğraşabilir.

Dünya da ve ülkemizde her 150 çocuktan biri, otizmden etkilenmiştir. Ülke nüfusumuzu düşünürsek, aramızda 450 bin civarında otizmli birey vardır. Aynı oran temel alındığında, 0-14 yaş grubunda 125.000 civarında otizmli çocuk olduğu tahmin edilmektedir.

Otizmin genetik tabanlı olduğu görüşü ağırlıktadır. Bu konuda yapılan çalışmalarda bazı ipuçları bulunmakla birlikte, çalışmalar henüz sonuçlanmamıştır ve otizme neden olan genler belirlenememiştir. Genetik faktörlerin çevresel koşullarla tetiklenebileceği düşünülmektedir.

Rehabilitasyon

Otizmin bugün için kabul edilen en önemli tedavi aracı, erken yaşta verilmeye başlanan yoğun bireysel tedavidir. Özel yetiştirilmiş terapistlerle haftada en az 20 saat bireysel tedavi uygulanmalıdır. İdeal tedavi haftda 40 saattir.

Otizm’ de TMS tedavisi

Otizm tedavisinde manyetik şoklama suretiyle beyin hücre uyarımı (TMS=Transkranial Manyetik Stimülasyon) umut ışığı olmaya başlamıştır. Louisville Üniversitesinden prof. Manuel Casanova, yaptığı açıklama da TMS’nin hiç bir yan etkisi olmadığı ve otizm tedavisinde bazen inanılmaz ve çok şaşırtıcı faydalar sağladığını ifade etmiştir. TMS ile otizm tedavisini henüz kimsenin bilmediği, TMS tedavisinin şoklama yöntemi ile beyini resetlediği ve böylece bir çok davranışsal ve psişik bozukluğun düzeldiği ifade edilmektedir.

TMS uygulamaları, nöronal yollarda iletişimi yeniden oluşturup, normalleştirme sağladığı için, beyin içindeki duygu, düşünce ve hareketle alakalı merkezler arasındaki veri alış verişini düzene sokmaktadır. Böylece çocukların algılama ve çevre ile iletişim becerileri giderek tatmin edici düzeye gelmektedir.

Piyano’da önemli

Piyano, özellikle otistik çocuklarda algılama fonksiyonlarını geliştiren, sağ ve sol beyin ile el ve ayakların birlikte kullanılması suretiyle beyindeki algılama merkezlerinin gelişmesini sağlayan bir enstrüman durumundadır.

Ayrıca önemli olan, çocuğun çaldığı enstrüman konusunda uzman olması veya profesyonel anlamda çalması değildir. Haftada iki kez, 10-15 dakikalık bir eğitim de yeterli olabilir. Bu da zaman kaybına neden olmuyor. Çocuğun eğitimi de devam ediyor. Piyano, beynin her iki yarım küredeki merkezleri aynı anda çalıştırabilme özelliğine sahip bir enstrüman. Beynin iletişimini sağlıyor ve beyin egzersizi yaptırıyor. Bu yüzden otistik çocuklarda piyano eğitimini ailelere kuvvetle öneriyorum.

Diyet uygulamaları

Biz REEM Nöropsikiyatri Kliniklerine TMS için müracaat eden otistik çocuklara mutlaka glütenden ve kazeinden yoksun özel bir diyette tavsiye etmekteyiz. Bu konuda kliniklerimizde görevli diyetismen uzmanı arkadaşlar hassas çalışmalar yapmaktadırlar.

Korteksin Tedavisi

Sığır beyninden elde edilen ve Rusya’dan özel olarak getirttiğimiz korteksin ampülleri de tedavi de önemli bir yer işgal etmektedir. Korteksin tedavisi özellikle TMS ile beraber uygulandığında çok daha iyi sonuçlar vermektedir.